Ameryka Południowa, nie występuje w formie dzikiej, hodowana na zboczach Andów w Ekwadorze, Boliwii, Peru i Chile na wysokościach od 4000–4700 m n.p.m.
Przypomina lamę, ale jest od niej mniejsza i z budowy bardziej podobna do owcy. Długość ciała 128–151 cm, wysokość w kłębie 80–100 cm, waga 55–80 kg. Sierść wyróżnia się jedwabistym połyskiem. Ubarwienie różnorodne, czarne, brązowo-czarne, białe, jednomaściowe, w łaty lub plamy. Występuje w dwóch odmianach okrywy włosowej: huacaya - włosy rosną prostopadle do ciała, zwierzę wygląda na „puchate” oraz suri - włosy dłuższe, do 50 cm, opadają w kosmykach do ziemi.
Trawy, liście, w warunkach hodowlanych uzupełniane sianem, warzywami i zbożem.
Żyje w ogromnych stadach bez wyraźnej hierarchii, terytorialnie zdarzają się samce alfa. Jest zwierzęciem socjalnym tworzącym grupy rodzinne złożone z samca, kilku samic i ich potomstwa. W warunkach zagrożenia wydaje głośne, alarmujące krzyki, a stado próbuje uciec. Gdy nie jest to możliwe, krzyki zamieniają się w „ryk”, podjęta jest próba odstraszenia intruza. Jeśli to nie skutkuje, stado zmienia taktykę, próbując zadeptać drapieżnika. Hodowana na mięso i wełnę. Dla tego surowca przystosowana do życia w Europie. Z wełny alpaki produkuje się koce, poncza oraz wysokiej klasy odzież.
Ciąża trwa około 335–340 dni, rodzi się zazwyczaj jedno małe. Żyje około 15–25 lat.
Wełna uznawana jest za jedną z najlepszych na świecie. Może krzyżować się z innymi gatunkami należącymi do rodziny wielbłądowatych południowoamerykańskich, dając płodne potomstwo. Ma dużo mniejsze zapotrzebowanie na pożywienie od innych zwierząt tej samej wielkości.
